Doorgaan naar inhoud
Doorgaan naar inhoud
menopauze vragen en antwoorden

Menopauze FAQ: duidelijke antwoorden op al je vragen

 

 

Jouw vragen over de overgang beantwoord

Een complete gids met antwoorden op de meest gestelde vragen over de menopauze.

Deze gids is opgedeeld in zes duidelijke thema's en is gebaseerd op betrouwbare medische inzichten om je te helpen in elke fase van de overgang.

Start & Timing

Vraag: Hoe kan ik weten of de overgang bij mij is begonnen?

De start van de overgang is vaak een geleidelijk proces. Je lichaam geeft meestal subtiele hints die je kunt herkennen:

  • Je menstruatiepatroon verandert: Je cyclus wordt korter of langer dan je gewend bent.
  • Je maandstonden zijn anders: Ze kunnen plots veel heviger zijn, langer duren of net opvallend lichter worden.
  • Verstoorde nachten: Nachtelijk zweten en slaapproblemen zijn vaak vroege signalen.
  • Emotionele schommelingen: Je voelt je sneller prikkelbaar of merkt stemmingswisselingen op.
  • Een onbestemd gevoel: Veel vrouwen omschrijven het als "zichzelf niet meer herkennen".

Goed om te weten: De perimenopauze (de fase vóór de eigenlijke menopauze) kan al beginnen terwijl je nog gewoon menstrueert. Een bloedtest om de FSH-waarde te meten kan soms meer inzicht geven, maar de resultaten kunnen tijdens de perimenopauze sterk schommelen en zijn daardoor niet altijd een betrouwbare indicator.

 

Fysieke Klachten

Vraag: Ik heb al maanden last van nachtelijke opvliegers die mijn slaap verstoren, vaak uitgelokt door stress. Ik heb een verleden met migraine en gebruik geen hormonen. Wat kan ik doen?

Dit is een zeer frustrerende, maar veelvoorkomende ervaring. De interactie tussen opvliegers, slaapgebrek en stress vormt een negatieve spiraal. Dalende oestrogeenspiegels verstoren de interne thermostaat van je lichaam, wat opvliegers veroorzaakt. 's Nachts leidt dit tot slaaponderbrekingen, wat vermoeidheid en stress verhoogt. Stress is op zijn beurt een bekende trigger voor opvliegers.

Gezien je migraineverleden is het slim om te starten met niet-hormonale aanpakken:

Leefstijl en natuurlijke methodes:

  1. Beheer je stressniveaus: Probeer technieken als mindfulness, yoga of ademhalingsoefeningen. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is wetenschappelijk bewezen effectief.
  2. Optimaliseer je slaaphygiëne: Zorg voor een koele, donkere en stille slaapkamer en kies voor beddengoed van ademende materialen.
  3. Pas je voeding aan: Probeer bekende triggers zoals cafeïne, alcohol en sterk gekruid eten te mijden.
  4. Natuurlijke supplementen: Bespreek met je arts of supplementen zoals rode klaver of zilverkaars (black cohosh) een optie zijn.

Medische niet-hormonale opties:

  • Antidepressiva (SSRI's/SNRI's): In een lage dosis kunnen deze de hevigheid van opvliegers met 50-60% doen afnemen.
  • Gabapentine: Dit medicijn kan opvliegers, met name de nachtelijke, verminderen.
  • Clonidine: Een bloeddrukverlagend middel dat soms wordt voorgeschreven.

Vraag: Ik lijd al maanden aan slapeloosheid. Ik val moeilijk in slaap en word 's nachts zwetend wakker. Mijn bedtijd is onregelmatig en mijn partner zegt dat ik snurk. Overdag ben ik constant moe. Wat nu?

Je beschrijft een uitputtend probleem. De daling van oestrogeen verstoort niet alleen de temperatuurregeling (nachtzweten), maar beïnvloedt ook slaapregulerende hormonen. Het snurken kan verergeren en de slaapkwaliteit verder ondermijnen.

Strategieën voor een betere nachtrust:

  1. Een consistent slaapschema is cruciaal: Probeer elke dag rond dezelfde tijd te gaan slapen en op te staan.
  2. Optimaliseer je slaapkamer: Zorg dat deze koel, donker en stil is.
  3. Laat het snurken onderzoeken: Snurken kan een symptoom zijn van slaapapneu. Bespreek dit met je huisarts.
  4. Pas je levensstijl aan: Vermijd cafeïne en alcohol 's avonds en beweeg regelmatig overdag.

Wanneer medische hulp inschakelen?

Als deze aanpassingen niet volstaan, bespreek dan opties zoals Hormoontherapie (HT), niet-hormonale medicatie of Cognitieve Gedragstherapie voor Insomnia (CGT-I) met je arts.

Oplossingen & Behandelingen

Vraag: Ik ben sinds de overgang enkele kilo's bijgekomen, vooral op mijn buik, hoewel mijn levensstijl niet is veranderd. Hoe raak ik dit buikvet kwijt en krijg ik meer energie?

Dit is een typisch gevolg van de hormonale veranderingen. De daling van oestrogeen verplaatst vetopslag naar de buikzone. Tegelijkertijd vertraagt je metabolisme. Een totaalaanpak is het meest effectief:

  1. Maak van krachttraining een prioriteit: Spierweefsel verbrandt meer calorieën. Twee tot drie keer per week trainen geeft je metabolisme een boost.
  2. Concentreer je op eiwitten en vezels: Eiwitten zorgen voor verzadiging en spierbehoud. Vezels houden je bloedsuikerspiegel stabiel.
  3. Beheers je stress: Het stresshormoon cortisol bevordert de opslag van buikvet.
  4. Geef slaap voorrang: Slaaptekort verstoort de hormonen die je eetlust regelen.

Vraag: Ik heb pijn tijdens het vrijen door vaginale droogheid. Glijmiddel helpt niet genoeg en ik ben terughoudend over hormoontherapie. Wat zijn mijn opties?

Vaginale atrofie is een medische aandoening waarbij het vaginale weefsel dunner en kwetsbaarder wordt. Dit veroorzaakt irritatie en pijn.

Stap 1: Niet-hormonale oplossingen

  • Glijmiddelen (voor tijdens het vrijen): Kies een kwalitatief product op water- of siliconenbasis.
  • Vaginale moisturizers (voor dagelijks comfort): Deze breng je een paar keer per week aan om het weefsel te hydrateren.

Stap 2: Lokale hormoontherapie (een veilige en effectieve optie)

Lokale oestrogeen (crème, zetpil) wordt direct in de vagina aangebracht. De opname in de bloedbaan is minimaal, waardoor het als zeer veilig wordt beschouwd en de meest effectieve methode is. Bespreek dit met je arts.

Werk & Dagelijks Leven

Vraag: Hoe kan ik opvliegers op het werk beheersen?

Enkele praktische tips voor op de werkvloer:

  • Zet een kleine, persoonlijke ventilator op je bureau.
  • Draag kleding in laagjes, zodat je makkelijk iets kunt uittrekken.
  • Houd een fles koud water bij de hand.
  • Neem een korte pauze als je een hevige opvlieger voelt opkomen.
  • Pas rustige ademhalingsoefeningen toe om te kalmeren.

Mentale Gezondheid

Vraag: Ik lijd onder hevige stemmingswisselingen, angst en prikkelbaarheid. Vroeger had ik ook last van PMS. Hoe vind ik mijn emotionele balans terug?

De emotionele turbulentie heeft een duidelijke biologische oorzaak: schommelende hormonen verstoren de balans van neurotransmitters in je hersenen. Vrouwen die gevoelig waren voor PMS, ervaren vaak intensere stemmingswisselingen.

Strategieën voor meer emotionele stabiliteit:

  1. Gebruik beweging om je humeur te verbeteren: Sporten stimuleert endorfines en vermindert stress.
  2. Kies voor brein-vriendelijke voeding: Een stabiele bloedsuikerspiegel is essentieel voor een stabiele stemming.
  3. Investeer in stressreductie: Maak bewust tijd voor ontspanning door mindfulness, meditatie of tijd in de natuur.
  4. Communiceer openlijk: Leg aan je omgeving uit dat je gevoelens een fysieke oorzaak hebben.

Wanneer professionele hulp zoeken?

Als de klachten je dagelijks leven te sterk beïnvloeden, praat erover met je huisarts. Mogelijke behandelingen zijn Hormoontherapie (HT), antidepressiva of gesprekstherapie.

Zorg in België

Vraag: Waar in België kan ik terecht voor gespecialiseerde zorg rond de menopauze?

Vorig artikel Menopauze & Gewicht: beter slapen, minder stress, slimmere keuzes
Volgend artikel Perimenopauze, menopauze en postmenopauze